Adli Sicil Kaydının Silinmesi

Adli Sicil Kaydı Nedir?

Adli sicil kaydı nasıl silinir konusuna girmeden önce biraz adli sicil kaydının ne olduğuna ve neler içerdiğine bakalım. Adli sicil kaydı, devletin vatandaşları ve Türkiye’de suç işlemiş yabancılar hakkında tuttuğu, mahkeme kararıyla kesinleşmiş ceza ve güvenlik tedbirleri kararlarının kaydedildiği sistemdir. Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından tutulur. Halk arasında da genellikle sabıka kaydı olarak bilinmektedir.

Sabıka kaydı gerek özel sektör gerekse devlet kurumlarına yapılan iş başvurularında öncelikle istenen belgeler arasındadır. Adli sicil ve arşiv kayıtlarında kişi hakkında kayıt bulunması istenen işe girilememesine ve çeşitli hak mahrumiyetlerine neden olabilmektedir.

Adli Sicil Kaydına Hangi Bilgiler İşlenir? 

01 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5352 sayılı Adli Sicil Kanununa göre ceza ve güvenlik tedbiri yaptırımı içeren kesinleşmiş mahkeme kararları adli sicil kaydına işlenir. Dolayısıyla kesinleşmeyen mahkeme kararları adli sicil kaydına işlenmeyecektir.

5352 sayılı Adli Sicil Kanununun 4.maddesinde göre adli sicile kaydedilecek bilgiler şunlardır;

1. Hapis cezası mahkumiyet kararı, hapis cezasının infazının tamamlandığı hususu ile kişi hapis cezası müddetinde koşullu salıverilmiş ise koşullu salıverilme kararı adli sicile kaydedilir. Ayrıca koşullu salıverilmede denetim süresi arttırılırsa veya koşullu salıverilmenin geri alınması kararı verilirse bu karar da sicile işlenir.
2. Hapis cezasının ertelenmesi durumunda; denetim süresi ve denetim süresinin yükümlülüklere uygun olarak geçirilmesi nedeniyle cezanın infaz edilmiş sayıldığı hususu ile ertelenen hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine ilişkin karar adli sicil kaydına yazılır.
3. Adli para cezasına ilişkin mahkûmiyet hükmü, adli para cezası ödendiyse cezanın ödenmek suretiyle infaz edildiği; ödenmediyse adli para cezasının tazyik hapsi suretiyle kısmen veya tamamen infaz edildiği hususu ile cezanın tazyik hapsinden sonra kalan kısmının ödenmek suretiyle infaz edildiği hususu adli sicil kaydında yer alır.
4. Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırıma mahkûmiyet halinde; buna dair kararlar sicile işlenir.
5. Mahkûmiyet hükmüyle bağlantılı olarak verilen, belli bir hak ve yetkinin kullanılmasının veya belli bir meslek veya sanatın icrasının yasaklanmasına ya da sürücü belgesinin geri alınmasına ilişkin karar adli sicile yazılır.
6. Türk vatandaşı hakkında yabancı mahkemeden verilmiş ve kesinleşmiş olan mahkûmiyet kararının Türk hukuku bakımından doğurduğu hak yoksunluklarına ilişkin olarak Cumhuriyet savcısının istemi üzerine mahkemece verilen karar sicile kaydedilir.
7. Ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık dolayısıyla verilen karar sicile kaydedilir.
8. Ceza zamanaşımının dolduğunun tespitine ilişkin karar ile genel veya özel affa ilişkin kanun; özel affa ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararı adli sicile yazılır.
9. Askerî Ceza Kanununa göre verilmiş mahkûmiyet kararlarındaki ferî cezalar ve akıl hastalığı nedeniyle hükmedilen güvenlik tedbirlerine ilişkin kararlar adli sicile kaydedilen bilgilerdir.

Adli Sicil ve Arşiv Kayıtlarına İşlenmeyen Kararlar Nelerdir?

 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun 5.maddesinde göre; Türk mahkemeleri tarafından verilmiş olsa bile;

• Disiplin suçlarına ve sırf askerî suçlara ilişkin mahkûmiyet hükümleri,
• Disiplin veya tazyik hapsine ilişkin kararlar,
• İdari para cezasına ilişkin kararlar, adli sicile kaydedilmez.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) ve Kamu Davasının Ertelenmesi Kararları Adli Sicil Kaydına İşlenir Mi?

Bu kararlar adli sicil sisteminde ayrı bir bölüme kaydedilir. Adli sicil kaydı alındığında bu bilgiler çıkmaz. 5352 sayılı Adli Sicil Kanununa göre, HAGB ve kamu davasının ertelenmesi kararları, ancak bir soruşturma veya kovuşturmayla bağlantılı olarak mahkeme, hâkim veya Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından istenmesi halinde verilmek üzere kaydedilir.

Adli Sicil Kaydı ile Arşiv Kaydı Birbirinden Farklı Mıdır?

Adli sicil kaydı ile arşiv kaydı birbirlerinden farklı kayıtlardır. Adli sicil kaydı infazı tamamlanmamış sonuçları hala devam eden kayıtları içerirken, adli sicil arşiv kaydı infazı tamamlanmış etkisi ortadan kalkmış kayıtları ihtiva eder. Ceza ve güvenlik tedbiri yaptırımı içeren kesinleşmiş mahkeme kararları öncelikle adli sicil kaydına kaydedilir. Bu kayıtlar, Adli Sicil kanunu 9.md. de belirtilen şartların gerçekleşmesi halinde silinir ve arşiv kaydına nakledilir. Bu kayıtların Arşiv kaydından silinebilmesi ise aynı kanunun 12. maddesinde ifade edilen koşulların gerçekleşmesine bağlıdır.

Adli Sicil Kaydı Nasıl Silinir?

Adli Sicil Kaydı;

1. Cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması,
2. Ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık halinde,
3. Ceza zamanaşımının dolması, genel af ve kişinin ölümü halinde, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce silinerek, arşiv kaydına alınır. Bu noktada dikkat edilmesi gereken husus, bu sabıka kayıtları tamamen silinmemekte, yukardaki koşulların varlığı halinde arşiv kaydına alınarak orada muhafaza edilmeye devam edilmektedir.
4. 5352 sayılı Adli Sicil Kanununu 01.06.2005 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, bu tarihten önceki eski 3682 sayılı Kanunun 8. Maddesindeki silinme koşulları oluşmuş mevcut adli sicil kayıtları mahkeme kararı olmaksızın re’sen silinecektir.
5. 01.06.2005 tarihi itibariyle 3682 sayılı kanunun 8. Maddesindeki koşulların oluşmadığı mevcut adli sicil kayıtları ise, arşiv kaydına alınacaktır. Arşiv kaydına alınan adli sicil kayıtları ise, 3682 sayılı Kanunun 8. Maddesindeki koşullar oluştuğu zaman ya da ertelenen cezanın vaki olmamış sayıldığı halde bu tarih esas alınmak suretiyle, hükmü veren mahkemeye ya da talep edenin bulunduğu yer asliye ceza mahkemesine talepte bulunularak, duruşmasız şekilde arşiv kaydının silinmesine karar verilebilecektir.

Adli sicil kaydının silinmesi sürecinde uygulamada çeşitli sorunlar yaşanabilmekte hak kayıpları oluşabilmektedir. Bu süreçte deneyimli bir Kayseri ceza avukatından hukuki destek alınması çeşitli mağduriyetleri önleyecektir.

Adli sicil kaydı silindikten sonra özel işler için sabıka kaydı alındığında alınan belgede “Adli sicil kaydı yoktur” şeklinde yazmasına karşılık, resmi işler için sabıka kaydı alındığında alınan belgede arşiv kayıtları görünebilmektedir. Bu da çeşitli zorluklar yaşanmasına neden olmaktadır. Bu durumda da şu soru gündeme gelmektedir.

Arşiv Kaydı Ne Zaman ve Nasıl Silinir?

1. Anayasanın 76’ncı maddesi ile Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren;
2. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla ONBEŞ YIL geçmesiyle,
3. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın OTUZ YIL geçmesiyle,
4. Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren BEŞ YIL geçmesiyle tamamen silinir.
5. Fiilin kanun ile suç olmaktan çıkarılması ve hükümlünün ölmesi durumlarında arşiv kaydı talep aranmaksızın tamamen silinir.

Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi Kararı Nasıl Alınır?

Yasaklanmış hakların geri verilmesi için, hükümlünün veya vekilinin talebi üzerine, hükmü veren mahkemenin veya hükümlünün ikametgâhının bulunduğu yerdeki aynı derecedeki mahkemenin karar vermesi gerekir. Burada seçimlik bir hak söz konusundur.

Bu karar hükmü veren mahkemeden veya hükümlünün ikametgâhının bulunduğu yerdeki aynı derece mahkemesinden alınabilir. Bu kararın alınabilmesi için bazı şartlar vardır bunlar;

• Alınan cezanın infazının üzerinden üç yıllık bir sürenin geçmiş olması
• Kişinin bu süre zarfında yeni bir suç işlememiş olması ve yaşamını iyi halli olarak devam ettirdiği konusunda mahkemede bir kanaat oluşmasıdır.

Bunun yanında alınan cezanın infazına genel af veya etkin pişmanlık dışında başka bir nedenle son verilmiş olması durumunda, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilmesi için, hükmün kesinleştiği tarihten itibaren beş yıl geçmesi gerekir.

Adli sicil ve arşiv kayıtlarını sildirebilmeniz için yetkili mahkemeden “Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi Kararı” ve arşiv kaydının silinmesi için yazacağınız bir dilekçe ile Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne başvuru yapmanız gerekmektedir. Ancak, emek ve para kaybına uğramamak adına tüm bu süreci alanında uzman kayseri avukatı ile birlikte yönetmeniz menfaatinize olacaktır.