Türk Medeni Kanunu’nda boşanma sebepleri, özel sebepler ve genel sebepler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Türk hukuk doktrininde ise boşanma sebepleri, “mutlak” ve “nisbi” boşanma sebepleri olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Mutlak boşanma sebeplerinde, kanunda belirlenen olayın ispatı halinde diğer eş için ortak hayatı çekilmez hale getirip getirmediği araştırılmamaktadır. Zina, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış terk, eşlerin anlaşması ve eylemli ayrılık sebepleri mutlak boşanma sebebi olarak kabul edilmektedir.
Nisbi boşanma sebeplerinde ise, boşanmaya sebep olan olgunun gerçekleşmesi yanında, diğer eş için ortak hayatın çekilmez hale gelip gelmediği aranmalıdır. Suç işleme, haysiyetsiz hayat sürme, akıl hastalığı, evlilik birliğinin sarsılması boşanma nedenleri nisbi boşanma sebepleri olarak kabul edilir.
Boşanma davasında genel ve özel sebepler birlikte ileri sürülebilir. Bu halde hâkim özel sebeplere dayanarak karar verecektir. Özel sebebin sabit olmaması halinde ise, genel sebep olan evlilik birliğinin temelinden sarsılıp sarsılmadığı araştırılarak bu doğrultuda hüküm kurulacaktır.
ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ
Türk Medeni Kanunu’nda özel boşanma sebepleri; olarak zina, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, suç işleme, haysiyetsiz hayat sürme, terk ve akıl hastalığı sayılmaktadır.
Eski Medeni Kanun’dan farklı olarak, 4721 sayılı Kanun’la özel boşanma sebeplerinde önemli değişiklikler yapılmış, hayata kast ve pek kötü davranış sebeplerine ağır derecede onur kırıcı davranış sebebi de eklenmiştir. Suç işleme sebebiyle boşanmaya da “çekilmezlik” şartı eklenerek nisbi boşanma sebebi haline getirilmiştir.
4721 sayılı Kanun’la, yer verilen terk sebebiyle boşanmada terk süresi en az üç̧ aydan altı aya, hakimin davaya hakkı olan eşin istemi üzerine terk eden eşe yapacağı ihtar süresi bir aydan iki aya çıkarılmıştır.
Yine akıl hastalığı sebebiyle boşanma sebebinde, üç yıllık süre kaldırılmış ve hastalığın tespitinin resmi sağlık kurulu raporuyla yapılması şartı getirilmiştir. TMK. m.166/IV’de genel boşanma sebebi içinde yer alan eylemli ayrılık halinde, açıkça bu durumun evlilik birliğinin temelinden sarsılması sayılacağı düzenlenmiştir.
GENEL BOŞANMA SEBEPLERİ
Eşlerin anlaşmasına dayanan boşanma davasında, boşanma davasının açılması için evliliğin en az bir yıl sürmüş olması, eşlerin birlikte başvurmaları veya bir eşin açtığı davayı diğerinin kabul etmiş olması, hâkimin tarafları bizzat dinlemesi ve tarafların boşanmanın mali sonuçlarına ve çocukların durumlarına ilişkin düzenlemeyi uygun bulması şartları gerçekleşmelidir. Hâkim, anlaşmaya dayanan boşanmanın bu üç unsurunu re’sen araştırmalıdır. Anlaşmaya dayanan boşanmada tarafların yapacakları düzenlemeler sınırlı olmayıp, kadının boşanmadan sonra kocasının soyadını taşıması hususunu dahi kararlaştırabilirler.
Ortak hayatın yeniden kurulamaması boşanma sebebine dayanan davanın açılması için boşanma sebeplerinden herhangi biriyle daha önce açılmış olan davanın reddedilmiş olması, ret kararının kesinleşmesinden başlayarak üç yılın geçmiş ve ortak hayatın yeniden kurulamamış olması ve eşlerden birinin talepte bulunması gerekir. Reddedilen davanın kimin tarafından, ne sebeple açıldığı, hangi sebeple reddedildiği önemli değildir. Hâkim, tarafların kusur araştırması yapmadan boşanmaya karar verir. Bu konuda hâkimin takdir yetkisi yoktur.
Boşanma dilekçeleri muhteviyatı itibariyle davaya doğrudan etki etmektedir bu nedenle dilekçeler uzman bir Kayseri Boşanma Avukatı tarafından hazırlanmalıdır ve mahkemeye sunulmalıdır. Çekişmeli boşanmalarda bir avukattan hukuki destek alınması çok önemlidir.