MUVAZAA
Tarafların 3. Kişileri aldatmak amacıyla gerçek iradelerine uymayan, aralarında hüküm ve sonuç doğurmayan bir görünüş yaratmak hususunda anlaşmalarıdır. Muvazaa iddiasını sözleşmenin tarafları ileri sürebileceği gibi hukuki yararı bulunan, ayni veya kişisel hak sahibi üçüncü kişiler tarafından da ileri sürülebilir.
MURİS MUVAZAASI
Mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmayı hedefleyen mirasbırakanın gerçek amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği taşınmazını, tapuda yaptığı sözleşmede iradesini satış doğrultusunda açıklamak suretiyle devrini gerçekleştirmesidir.
Aşağıda belirtilen hallerde muris muvaazası nedeniyle tapu iptal ve tescil isteminde bulunulamaz.
1. Ölüme Bağlı Tasarruflar
2. İntifa hakkı tesisi
3. Bağış
4. Bedeli Ödenerek Satın Alma
MURİS MUVAAZASINDA KİMLER TARAF OLABİLİR?
Mirasbırakanın, mirasçılarını miras hakkından yoksun bırakmak amacı ile gerçekte bağışlamak istediği tapu sicilinde kayıtlı taşınmaz malı hakkında, Tapu sicil Memuru önünde, iradesini satış doğrultusunda açıklamışsa MİRAS HAKKI çiğnenen (vasiyet alacaklısı da dahil) tüm mirasçılar muvazaa nedeniyle iptal ve tescil davası açabilirler.
Mirası kabul etmeyen kişiler, miras hakkından sözleşmeyle feragat eden kişiler, miras hakkına sahip olmayan ve bu haktan çıkartılan kişiler; söz konusu davayı açamazlar.
Muris muvazaasına dayalı tapu iptal ve tescil davası açılırken davalının kim olduğu büyük önem arz eder. Taşınmazı miras bırakan kişiden devir alacak kişi davalı olarak gösterilmelidir. Ancak, taşınmazı muvaazalı olarak alan davalının ölmesi halinde muris muvazaasına dayalı tapu iptal ve tescil davası; ölen davalının mirasçılarına ya da bu taşınmazı kötü niyetli devralan üçüncü şahıslara karşı açılır.
GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
Muris muvaazası hukuksal nedenine dayalı olarak açılan tapu iptal ve tescil davasında görevli mahkeme ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ olup, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılır.
Muris muvaazası hukuksal nedenine dayalı olarak açılan tapu iptal ve tescil davası miras bırakan kişinin ölümünden sonra açılabilir. Miras bırakan kişinin hayatta olduğu hallerde bu davanın açılması mümkün değildir.
ZAMANAŞIMI
Muris muvazaası sebebiyle açılacak olan tapu iptali ve tescili davalarında zamanaşımı söz konusu değildir. Başka bir anlatımla söz konusu dava her zaman açılabilir.
MUVAAZANIN KANITLANMASI
Bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılması gerekir.
Bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için bazı konularda doğru tespitlerde bulunulmalıdır. Örneğin;
– Ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri,
– Toplumsal eğilimleri,
– Olayların olağan akışı,
– Mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı,
– Davalı yanın alım gücünün olup olmadığı,
– Satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark,
– Taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
Mesela, mirasbırakanın mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir. Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 1.4.1974 tarih 1/2 Sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunun 706., Türk Borçlar Kanunun 237. ( Borçlar Kanunun 213. ) ve Tapu Kanunun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Diğer taraftan mirasbırakan sağlığında hak dengesini gözeten kabul edilebilir ölçüde ve tüm mirasçıları kapsar biçimde bir paylaştırma yapmışsa mal kaçırmak kastından söz edilmesi mümkün değildir.
Muvazaa davaları sözleşmenin tarafları arasında ise muvazaa iddiasının yazılı delille ispatı zorunludur.
Miras davaları diğer dava türlerine göre farklılık gerektiren bir alandır. Miras hukukuna ilişkin davaların uzman avukat tarafından yürütülmesi hak kaybına uğramamanız açısından önemlidir. Miras hukuku avukatı vasıtasıyla dava açılması ve ve davanın yürütülmesi hukuki sürecinizi güvence altına alacaktır.
