Yapılan icra takipleri sonrası pek çok takip borçlusu, borçlarının tamamını ödemekte güçlük çekmeleri nedeniyle, icra dairesine taahhütte bulunarak borçlarını taksitlendirme yoluna başvurmaktadır. Buna rağmen pek çok borçlu ekonomik güçlükler nedeniyle bu taahhütlerini istemeyerek ihlal etmektedir. Bu durumda taahhüdü ihlal eylemi oluşur. Ne yazık ki, taahhüdü ihlalin 2004 sayılı İcra İflas Kanunun’da müeyyidesi vardır.
Taahhüdü İhlal Eylemi Şartları
Öncelikle geçerli bir icra takibinin olması gerekmektedir.Kısacası taahhütte bulunan kişinin borçlu sıfatını aldıktan sonra tahhütte bulunması gerekmektedir. Borçlu sıfatı ise taahhütte bulunan hakkında önceden başlatılmış icra takibinde ödeme/icra emrinin usulüne uygun tebliğ edilmesi ve takibin kesinleşmiş olması ile kazanılır.Örneğin henüz ödeme emri kendisine tebliğ edilmeyen borçlunun taahhüt beyanında bulunması hukuken mümkün değildir.
Önemle belirtmek isteriz ki, ihtiyati haciz sırasında alınan alınan taahhütte, henüz başlatılmış geçerli ve kesinleşmiş takip bulunmadığı için geçerli değildir.
Ödeme taahhüdünün yasal taksit hakkının kullanılması ya da borçlunun teklifi ve alacaklının kabulü ile yapılmış olması gerekmektedir.
YASAL TAKSİT HAKKININ KULLANILMASI YOLU İLE ÖDEME TAAHHÜDÜ
Borçlu mallarının haczedilmesinden sonra ve satış talebinden önce borcunu düzenli taksitlerle ödemeyi taahhüt ederse, alacaklının kabulüne ve icra müdürünün takdirine gerek kalmadan, yasal taksit hakkının kullanılması yolu ile ödeme taahhüdü verilebilir. Bunun için aşağıda belirtilen şartların mevcut olması gerekmektedir.
- Borçlu satış talebinden önce borcunu düzenli taksitlerle ödeyeceğini taahhüt etmeli,
- Borçlunun, asıl borç, faiz ve icra masraflarını da kapsayacak şekilde takip miktarına yetecek kadar malının haczedilmiş olması gerekir.Ancak borçlunun borca yetecek miktarda bankadaki parasının haczedilmesi durumunda, borçlu taksitle borcu ödemeyi kabul edemez.
- Her taksit borcun dörtte birinden aşağı olmamalı, ilk taksit peşin ödenmeli ve kalan taksitler takip eden aydan itibaren 3 ay içinde aydan aya ödenmelidir.
Ayrıca yasal taksit hakkının kullanılması yolu ile ödeme taahhüdünün geçerliliği için, borçluya taahhüdü ihlal eylemi halinde “TAZYİK HAPSİ” ile cezalandırılacağının ihtar edilmesi de zorunlu değildir. Borçlunun ödeme taahhüdü borcun tamamını kapsamalı, koşulsuz olmalıdır.
Taahhüt alınırken o tarihteki asıl alacak, faiz ve diğer alacaklar tüm ayrıntılarıyla borçluya izah edilip, tutanağa geçirilmelidir.Bu şartlar altında taahhüt alındıktan sonra borçlunun haklı bir nedene dayanmaksızın taahhüdünü yerine getirmemesi halinde TAAHHÜDÜ İHLAL EYLEMİ gerçekleşmiş olur.
ALACAKLININ KABULÜ İLE ÖDEME TAAHHÜDÜ
Alacaklının, haciz öncesi veya sonrası takip borçlusunun taksitle ödeme teklifini kabul etmesiyle de ödeme taahhüdü gerçekleşmiş olur.Bu iki şekilde olur:
- Alacaklı ile borçlu birlikte, icra dairesinde icra memuru huzurunda ödeme koşullarını icra memuru ile birlikte icra tutanağına yazarak yapabilirler.
- Borçlu tek başına icra dairesine sözlü veya dilekçe ile başvurarak ödeme taahhüdünde bulunabilir. Bu taahhüt alacaklıya tebliğ ya da tefhim edilir. Alacaklı taahhüdü kabul ettiğini icra dairesine bildirmesiyle taahhüt gerçekleşmiş olur.
Dikkat edilecek husus şayet ödeme taahhüdü borçlu vekili tarafından yapılmış ise, takip borçlusuna ödeme taahhüdü ihlal eylemi halinde ceza verilmesi mümkün değildir.
Ödeme taahhüdüne ilişkin tutanağın, alacaklı, borçlu icra müdürü, yardımcısı veya katip tarafından imzalanması geçerlilik şartıdır.
Takip konusu alacak brüt asgari ücret tutarının üstünde olmalıdır.Çünkü brüt asgari ücret tutarının altında kalan takiplerde tazyik hapsi uygulanmamaktadır.
Ödeme taahhüdü borcun tamamını kapsamalı taksit miktarları ve ödeme tarihleri yoruma açık olmamalıdır.
Borçlu, taahhüdünü haklı bir sebep olmaksızın yerine getirmemiş olmalıdır.
Ödeme taahhüdünün para alacağına ilişkin olması gerekir.Niteliği para borcu olmayan borçlarda ödeme taahhüdünden bahsedilemez.
TAAHHÜDÜ İHLAL EYLEMİNİN CEZASI NEDİR ?
Borçlunun makul bir sebep olmaksızın vermiş olduğu taahhüdü ihlal etmesi halinde, alacaklının şikayeti üzerine üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir. Ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi üç ayı geçemez.
Borçlu birden fazla taksiti ödemezse her bir taksit için ayrı ayrı tazyik hapsine karar verilemez.Birden çok taksit için ayrı ayrı şikayet varsa dosyaların birleştirilerek 3 aya kadar tazyik hapsine kara verilmesi gerekmektedir.
TAZYİK HAPSİ NEDİR ?
Tazyik (zorlama) hapsi, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda tanımlanmamış olmakla birlikte, niteliği ve doğurduğu sonuçlar itibariyle 5271 sayılı CMK’da değinilen disiplin hapsine benzemektedir. Tazyik hapsi, seçenek yaptırımlara çevrilemeyen, ön ödeme uygulanamayan, tekerrüre esas olmayan, şartla tahliye hükümleri uygulanamayan, ertelenemeyen, adli sicil kayıtlarına geçirilemeyen hapis cezasıdır.
Yine Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliği 5/1 (ç) maddesinde “9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu gereğince tazyik hapsine tabi tutulanların” doğrudan açık cezaevine konularak cezasının infaz edileceği düzenlenmişken, bunun dışındaki tazyik hapsi ve disiplin hapsi cezaları bakımından doğrudan açık cezaevine ayrılma hakkı kabul edilmemiştir.
Tazyik hapsi bir yükümlülüğün yerine getirilmemesinden dolayı verildiği için, bu yükümlülüğün yerine getirilmesiyle son bulan hapis cezasıdır.
TAAHHÜDÜ İHLAL EYLEMİ ŞİKAYET SÜRESİ NEDİR?
Alacaklı, taahhüdün ihlal edildiğini öğrendiği tarihten itibaren 3 ay ve her halde fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde borçluyu şikayet etmesi gerekmektedir.
TAAHHÜDÜ İHLAL EYLEMİ NASIL ŞİKAYET EDİLİR?
Şikayetinizi icra ceza mahkemelerine sözlü veya yazılı kendiniz yapabileceğiniz gibi bir avukat aracılığıyla da yapabilirsiniz. Kayseri icra avukatından hukuki destek almanız hak kaybı yaşamamanız ve alacağınızı sıkıntısız bir şekilde tahsil etmek açısından önem arz etmektedir.
TAZYİK HAPSİNE KARŞI HANGİ YASAL YOLA BAŞVURMALIYIZ?
İcra ceza mahkemesinin vermiş olduğu disiplin ve tazyik hapsine ilşkin kararlara karşı, tefhim veya tebliğden itibaren 7 gün içerisinde kararı veren mahkemeye itiraz edilir.Eğer mahkeme itirazı uygun bulmazsa, itirazı incelemesi için dosyayı o yerde icra mahkemesinin birden fazla dairesinin bulunmasıhalinde, numara olarak kendisini izleyen daireye, son numaralı daire için birinci daireye, o yerde icra mahkemesinin tek dairesi bulunması halinde asliye ceza mahkemesine, icra mahkemesi hakimi ile asliye ceza mahkemesi hakiminin aynı hakim olması halinde ise en yakın asliye ceza mahkemesine gönderir. İTİRAZ İNCELEMESİ NETİCESİNDE VERİLEN KARAR KESİNDİR.
İcra ceza davalarında icra avukatı ile sürecin yönetilmesi gerek alacaklının gerekse borçlunun menfaatine olmaktadır.
