YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
E. 2016/5701
K. 2018/30
DAVA :
Taraflar arasında görülen davada … … 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 01/03/2016 tarih ve 2015/633-2016/204 Sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
KARAR :
Asıl davada davacı vekili, müvekkilinin yetkili hamili olduğu 66 adet çek ve bononun işyerinden çalındığını, tüm senetler hakkında zayi sebebiyle iptal davası açılıp haklarında ödemeden men yasağı alındığını, bu çeklerden birinin de … İnşaat Tur. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından keşide edilip aralarındaki ticari ilişkiye binaen lehdar … İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. tarafından müvekkiline verildiğini, davalının bu çek hakkında ödemeden men yasağı olduğunu bildiği halde kötüniyetle müvekkili aleyhine takip başlattığını, 1.482,73 TL bedelli davaya konu çekin yetkili hamilinin müvekkili olduğunu, çek üzerinde “Varujan” isminde soy ismi ve adresi belirtilmeyen bir kişinin de cirosunun bulunduğunu, bu cironun dahi çekin çalındığına ve davalının yetkili hamil olmadığına karine teşkil ettiğini ileri sürerek 20.05.2015 keşide tarihli, 9074484 numaralı, 1.482,73 TL bedelli çekin müvekkiline iadesini, davalının yetkili hamil sıfatını taşımaması sebebiyle alacaklı olmadığının, takip borçlularından keşideci … İnşaat Tur. San. Tic. Ltd. Şti. ve ciranta … İnşaat San ve Tic. A.Ş.’nin müvekkiline borçlu olduklarının, davalıya ise borçlu olmadıklarının, çekin yetkili hamilinin müvekkili olduğunun tespitini, kötüniyet tazminatının davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davacı vekili, asıl davadaki iddialarını tekrar ederek bu kez, keşidecisi … San. Tic. Ltd. Şti. olan, müvekkilince ticari ilişkiye binaen …- …’dan ciro yoluyla teslim alınan 11.05.2015 keşide tarihli, 7.048,82 TL bedelli çekin çalınarak müvekkilinin elinden çıktığını, davalının bu çeke dayalı olarak kötüniyetle takip başlattığını ileri sürerek 11.05.2015 keşide tarihli, … numaralı, 7.048,82 TL bedelli çekin müvekkiline iadesini, davalının yetkili hamil sıfatını taşımaması sebebiyle alacaklı olmadığının, takip borçlularından keşideci … San. Tic. Ltd. Şti. ve ciranta …’ın müvekkiline borçlu olduklarının, davalıya ise borçlu olmadıklarının, çekin yetkili hamilinin müvekkili olduğunun tespitini, kötüniyet tazminatının davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, iyiniyetle çeki iktisap eden müvekkilinin ağır kusurunun da bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davaya konu çeklerin davacı işyerinden çalındığı, alacağın likit ve hesaplanabilir kabul edildiği gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın kabulüne, asıl davadaki … … 9. İcra Müdürlüğünün 2015/11449 takip sayılı dosyasına yapılan takibin iptali ile takibe konu 1.482,73 TL bedelli çekin davacıya iadesine, davacının çekin yetkili hamili olduğunun tespitine, takip borçlularından … İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. ve … İnş. San. Tic. A.Ş.’nin davacı şirkete borçlu olduğunun, davalı tarafa borçlu olmadığının tespitine, birleşen dosyadaki … … 9. İcra Müdürlüğünün 2015/11352 takibin iptaline, takibe konu 7.048 TL bedelli çekin davacıya iadesine, davacının yetkili hamili olduğunun tespiti ile takip borçlusu …- … ve … Ltd. Şti’nin davalı tarafa borçlu olmadığının, davacı şirkete borçlu olduğunun tespitine, her iki dosya için asıl alacak üzerinden ayrı ayrı %20 icra inkar tazminatının davalı-birleşen dosya davalısından tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1-) HUMK’nın 21.07.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5219 Sayılı Kanun ile değişik 427/2. maddesi hükmüne göre, miktar veya değeri 1.000 TL’yi geçmeyen taşınır mal ve alacak davalarına dair nihai kararlar kesindir. Bu miktar, karar tarihi olan 01.03.2016 tarihi itibariyle 2.190 TL’dir. Mahkemece, asıl davanın kabulüne karar verilmiştir. Asıl davada dava edilen uyuşmazlık konusu miktar 1.482,73 TL’dir. Davaların birleştirilmesine karar verilmesiyle sadece davaların yargılamaları birlikte yürütülmekte olup, her dava bağımsız karakterini korumaktadır. Asıl davada, uyuşmazlığa konu edilen tutar, yukarda anılan madde hükmüne göre temyiz sınırının altında kaldığından davalı vekilinin asıl davaya yönelik temyiz isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
2-) Davalı vekilinin birleşen davaya yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; dava, …’nın 792. maddesi uyarınca açılan çek istirdadı istemine ilişkindir. 6102 Sayılı …’nın 792. maddesine göre, “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” Zayi olan çekin istirdadı talebiyle açılan işbu davada ispat yükü davacıda olup, davacının senedi elinde bulunduran şahsın kötüniyetli ve iktisabında ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekir.
Somut olayda, davacının, davalı …, davalının oğlu Murat Yılmaz, çekte cirosu bulunan Varujan Partokyan ve davalının vekili hakkındaki şikayeti üzerine cumhuriyet savcılığınca soruşturma yapıldığı celbedilen soruşturma dosyasından anlaşılmaktadır. Bu itibarla, mahkemece, ceza soruşturmasının sonucunun beklenilmesi, yukarda anılan yasal düzenleme karşısında ispat yükü üzerinde bulunan davacının, senedi elinde bulunduran şahsın kötüniyetli ve iktisabında ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerektiğinin nazara alınması ve hasıl olacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken davacının yedindeki çekleri işyerinde meydana gelen hırsızlık sebebiyle çaldırdığı gerekçesiyle eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
3-) Kabule göre de, davaya konu çekin davalıdan istirdadına karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken davalının, işbu davanın tarafı olmayan çek keşidecisi ve çek üzerinde ciroları bulunan kişiler aleyhine başlattığı icra takibinin iptaline, takip borçluları olan keşideci ve lehdarın davalıya değil de davacıya borçlu olduğunun tespitine ve icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesi doğru olmamış, kararın bu yönden de bozulmasını gerektirmiştir.
SONUÇ :
Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan sebeplerle davalı vekilinin asıl davaya yönelik temyiz isteminin REDDİNE, (2) ve (3) numaralı bentte açıklanan sebeplerle davalı vekilinin birleşen davaya yönelik temyiz itirazlarının kabulüyle birleşen davanın davalı yararına BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının istemi halinde temyiz edene iadesine, 08/01/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
